در بسیاری از شهرها، شهرداری‌ها برای اجرای پروژه‌های عمرانی و خدماتی اقدام به عقب‌نشینی از املاک می‌کنند، که این امر به ویژه در حاشیه خیابان‌ها و معابر عمومی رایج است. اما این موضوع اغلب باعث نگرانی و شکایت مالکان می‌شود که در نهایت با کاهش مساحت ملک خود یا الزام به جابجایی روبرو می‌شوند. شهرداری به منظور گسترش خیابان‌ها، پیاده‌روها، یا ایجاد فضاهای عمومی، برخی املاک را موظف به عقب‌نشینی می‌کند؛ اما این موضوع از لحاظ قانونی نیاز به رعایت حقوق مالک دارد و بدون پرداخت غرامت نمی‌تواند مالک را به عقب‌نشینی اجبار کند. در این مقاله، به بررسی روند قانونی شکایت از شهرداری بابت عقب‌نشینی ملک و موارد مرتبط با آن می‌پردازیم.

روند قانونی شکایت از شهرداری

هنگامی که شهرداری تصمیم به عقب‌نشینی املاک برای توسعه شهر می‌گیرد، نخستین گام بررسی و ارزیابی دقیق حقوق مالکانه و اسناد رسمی مرتبط با ملک است. مالک باید ابتدا اطمینان حاصل کند که ملک او به طور قانونی و با اسناد رسمی به ثبت رسیده است. در صورتی که مالکیت به درستی ثبت شده باشد، مالک می‌تواند در برابر تصمیم شهرداری مبنی بر عقب‌نشینی از ملک خود از حقوق قانونی بهره‌مند شود. این حقوق شامل دریافت غرامت، حق اعتراض، و درخواست بررسی مجدد تصمیم شهرداری است.

اولین مرحله برای طرح شکایت از شهرداری، مراجعه به واحد حقوقی شهرداری و طرح اعتراض اولیه است. ممکن است تصمیم به عقب‌نشینی ناشی از اشتباه یا عدم بررسی دقیق وضعیت ملک باشد و با توضیحات مالک موضوع حل و فصل شود. اگر پس از این مرحله همچنان اختلاف نظر پابرجا باشد، مالک می‌تواند با مراجعه به کمیسیون‌های مرتبط با شهرداری از جمله کمیسیون ماده 100، درخواست بازنگری در تصمیم شهرداری را مطرح کند. این کمیسیون‌ها با توجه به مدارک و مستندات، وضعیت ملک را بررسی کرده و تصمیم نهایی را اعلام می‌کنند.

در صورتی که کمیسیون نیز تصمیم به عقب‌نشینی را تأیید کند، اما مالک با این تصمیم موافق نباشد، او می‌تواند با کمک یک وکیل متخصص در امور شهری و شهرداری، به دادگاه عمومی شکایت کند. در این مرحله، مالک باید مدارک اثباتی شامل اسناد مالکیت، برآوردهای مالی، و مستندات مرتبط با تصمیم شهرداری را به دادگاه ارائه دهد. در دادگاه، قاضی مسئول بررسی مدارک مالک و تصمیمات شهرداری است و در نهایت، در صورت احراز نقض حقوق مالکانه، ممکن است شهرداری را موظف به پرداخت خسارت کند یا حتی از اجرای عقب‌نشینی جلوگیری نماید.

نکات مهم در شکایت از شهرداری

یکی از مهم‌ترین نکاتی که مالک باید به آن توجه کند، این است که بر اساس قوانین مالکیت خصوصی و عمومی، شهرداری برای اجرای پروژه‌های عمومی حق تصرف و عقب‌نشینی برخی املاک را دارد، اما این کار باید با رعایت حقوق مالکانه انجام شود. قانون به صراحت اعلام کرده است که اگر شهرداری نیاز به عقب‌نشینی ملک خصوصی برای توسعه شهر یا بهبود معابر عمومی داشته باشد، باید به مالک غرامت مناسبی پرداخت کند. این غرامت باید بر اساس قیمت روز و به صورت عادلانه محاسبه شود. در صورت عدم پرداخت غرامت مناسب یا فشار به مالک برای عقب‌نشینی بدون توافق، مالک حق شکایت و درخواست جبران خسارت را دارد.

یکی دیگر از مسائل مهم در این زمینه، زمان‌بندی و نحوه اجرای تصمیم شهرداری است. مالک حق دارد از شهرداری درخواست کند که زمان مناسبی برای عقب‌نشینی تعیین کند تا او بتواند جابجایی و انتقال مناسب انجام دهد. همچنین شهرداری باید تمامی هزینه‌های ناشی از جابجایی و خسارات وارد شده به ملک را پرداخت نماید. اگر شهرداری بدون اخذ رضایت مالک و بدون جبران خسارات، اقدام به عقب‌نشینی کند، مالک می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و خواستار توقف عملیات و جبران خسارت شود. در این مواقع، دادگاه بر اساس قوانین موجود و با در نظر گرفتن منافع عمومی و حقوق مالکانه، تصمیم نهایی را صادر می‌کند.

گاهی اوقات شهرداری‌ها ممکن است با توجیهاتی نظیر ضرورت‌های فوری و نیازهای عمومی، فشار به مالک برای عقب‌نشینی وارد کنند. در این موارد، مالک باید به قوانین حقوقی و نحوه شکایت از شهرداری آگاهی کامل داشته باشد تا بتواند به بهترین نحو از حقوق خود دفاع کند. همچنین، مالک حق دارد از کارشناسان رسمی دادگستری درخواست کند تا ملک و خسارات وارد شده را ارزیابی و گزارش کنند. این گزارش‌ها می‌توانند به عنوان مدرکی قابل قبول در دادگاه مورد استفاده قرار گیرند و قاضی را در تصمیم‌گیری بهتر یاری کنند.

در برخی موارد نیز شهرداری ممکن است به مالک اعلام کند که عقب‌نشینی ملک او تنها جنبه پیشنهادی دارد و نیاز به توافق دو طرفه است. در چنین شرایطی، مالک باید با دقت و آگاهی از ارزش ملک خود و میزان خسارات احتمالی، وارد مذاکره با شهرداری شود و در صورت توافق، قرارداد مناسبی را تنظیم کند. در این قرارداد، مالک می‌تواند از شهرداری تعهداتی دریافت کند که شامل پرداخت غرامت، تعیین زمان‌بندی مناسب، و تعهد به حفظ حقوق مالکانه باشد.

در نهایت، پروسه شکایت از شهرداری بابت عقب‌نشینی ملک ممکن است زمان‌بر و پیچیده باشد، از این رو استفاده از وکیل متخصص و آشنا به قوانین شهرداری و حقوق مالکانه توصیه می‌شود. این وکلا با آگاهی کامل از روندهای قانونی و چالش‌های موجود، می‌توانند مالک را در پیگیری حقوقی یاری کنند و از تضییع حقوق مالکانه جلوگیری نمایند.

سایر صفحات

بهترین وکیل تهرانپارس

بهترین وکیل سعادت آباد